راز باز یا بسته ماندن چشم مردگان؛بازگرداندن اموال مردم شرط توبه است‌

به گزارش عاشورا نیوز به نقل از خبرنگار مهر، حجت الاسلام والمسلمین شیخ حسین انصاریان استاد حوزه علمیه در سخنرانی ایام فاطمیه گفت: انسان، طبق بیان قرآن کریم، موجودی است که باید در مسیر معرفت و باور حقیقی قیامت و برزخ گام بردارد. این باور یا از راه مطالعه آیات و روایات به‌دست می‌آید، یا چنان‌که پیامبر اکرم فرموده‌اند، از طریق هم‌نشینی با دانایان حاصل می‌شود؛ چراکه هم‌مجالست با اهل علم، خود عبادت است و انسان را از رهگذر آگاهی و بصیرت به یقین قلبی می‌رساند.

وی افزود: دین ما سفارش می‌کند که همواره آماده سفر آخرت باشیم و این آمادگی را به آینده و وقتی دیگر نسپاریم، زیرا هیچ‌کس از لحظۀ کوچ خود آگاه نیست. چه بسیارند کسانی که امشب زنده‌اند و فردا به سرای دیگر رفته‌اند. در هر شهر و دیار، قبرهایی آماده است، در حالی که صاحبان آینده آن‌ها هنوز در میان زندگانند و باور ندارند که نوبتشان نزدیک است.

انصاریان با اشاره به آیات الهی ابراز کرد: قرآن مجید با صراحت می‌فرماید: لَا یَسْتَأْخِرُونَ السَّاعَةَ وَلَا یَسْتَقْدِمُونَ؛ یعنی چون اجل فرا رسد، نه پیش و نه پس نمی‌افتد. واژه ساعة در این آیه به معنای لحظه است، و اشاره دارد که مرگ حتی یک دم از زمان مقرر خود جلو یا عقب نمی‌رود. رسول خدا (ص) در پاسخ به پرسشی درباره علت باز یا بسته بودن چشمان اموات فرمودند: آنان که چشمشان هنگام مرگ باز است، فرصت بستن پلک نیافته‌اند، و آنان که بسته‌اند، دیگر مجالی برای باز کردن نداشته‌اند.

این استاد حوزه علمیه اضافه کرد: پیامبر اکرم (ص)، امیرالمؤمنین (ع) و امام حسن مجتبی (ع) همگی سفارش کرده‌اند که انسان توشه سفر آخرت را آماده نگاه دارد و در این راه تعلل نکند و همواره مهیا باشند. یکی از کارهایی که باید بدون تأخیر انجام داد، توبه است. نباید آن را به فردا، به پیری یا به روزگار فراغت موکول کرد. باید از همین لحظه بازگشت و خلأهای زندگی را با توبه، جبران کرد. همچنین ادا کردن حقوق مردم و بازگرداندن اموال آنان از واجبات فوری است.

وی با استناد به روایتی از پیامبر اکرم گفت: پیامبر (ص) فرمودند: هرکس درهمی از مال مردم را ناحق در خانه‌اش نگه دارد و به صاحبش بازنگرداند، تا آن درهم در خانه است، رحمت خدا شامل اهل آن خانه نخواهد شد. یکی از نقل‌های تاریخی در همین زمینه از گفت‌وگوی ابوذر با عثمان روایت شده است. ابوذر به او یادآور شد که شبی نماز مغرب و عشاء را با رسول خدا گزاردیم و چهره حضرت غمگین بود. صبح که آن حضرت را دیدیم شادمان بودند. علت را پرسیدم؛ فرمود: دیشب دو درهم نزد من بود که باید به اهلش می‌دادم، اما نیافتم. از بیم آنکه مرگ در خواب به سراغم آید، تا صبح بیدار ماندم تا حق را به صاحبش برسانم. صبح که ادا شد، دلم آرام گرفت. این آرامشِ وجدانِ است.

انصاریان با بیان اینکه درسی که آیات و معارف الهی می‌آموزند، این است که انسان باید هیچ فرصت اصلاحی را از دست ندهد ادامه داد: چه بسیار کسانی که سال‌ها نماز ترک کرده‌اند و ناگاه در لحظه‌ای کوتاه فرصت بازگشت می‌یابند، اما اجل اجازه جبران نمی‌دهد و وارثان نیز از وضعیتشان بی‌خبر می‌مانند. قرآن و حدیث، بهترین زاد و توشه قیامت را تقوا می‌دانند.

این استاد حوزه علمیه ادامه داد: رسول خدا (ص) فرمود: شرفُ الدنیا بالغنی، و شرفُ الاخره بالتقوی یعنی برجستگی دنیا به ثروت است، اما برتری حقیقی آخرت به تقوا و پرهیزگاری است. ثروت ناپایدار است، در حالی که تقوا سرمایه‌ای ماندگار و معیار برتری نزد خداوند است.

وی افزود: تقوا در لغت به معنای خویشتن‌داری از گناه است و در معنای کاملش یعنی اطاعت خداوند و اجتناب از محرمات است. این همان حقیقتی است که انسان به واسطه آن خدا را می‌بیند و خود را کنار می‌گذارد.

انصاریان بیان کرد: روزی کاشف‌الغطاء، فقیه بزرگ شیعه در یکی از روزها به نماز جماعت حرم امیرالمؤمنین (ع) دیر رسید و دید مردم نماز را فرادا می‌خوانند. با ناراحتی گفت: چرا از ثواب جماعت چشم پوشیده‌اید؟ آنگاه چون مردی مؤمن و کاسب را در گوشه مسجد دید که نماز می‌گزارد، پشت سر او اقتدا کرد. همین اقتدا، مصداق خود را ندیدن بود. کاشف‌الغطاء پس از نماز، برای آن مرد شأنی هم‌سنگ خود قائل شد و حتی اصرار کرد که نماز دوم را نیز پشت سر او بخواند. این رفتار نشانه نهایت تواضع و تقواست. قرآن کریم می‌فرماید بهترین توشه برای سفر آخرت نه مال و منصب، بلکه پرهیزگاری و پاکی درون است.

این استاد حوزه علمیه در پایان گفت: پیامبر فرمودند: همه انسان‌ها فرزندان آدم و حوا هستند و هیچ‌کس بر دیگری برتری ندارد مگر به تقوا. ثروت ماندگار نیست، اما تقوا برکت جاودان دارد. برترین نماد تقوا و ایمان، سیدالشهداست.