حرم سیدعلاءالدین حسین(ع) شیراز؛ پناه خسته‌دلان و مهد نیکوکاری

شیراز به عنوان سومین حرم اهل بیت(ع), با وجود امامزادگانی چون احمد بن موسی(ع) و برادران و نزدیکان و افراد دیگری از خاندان بنی‌هاشم، همواره مأمن عاشقان و دلدادگان اهل بیت(ع) بوده است.

به گزارش تیتر عاشورا به نقل از خبرگزاری فارس، یکشنبه شب‌ها، مردمی که از روزمرگی‌ ملال‌آور خسته شده‌اند، در نزدیکی حرم احمد بن موسی شاهچراغ علیه السلام و در خیابان آستانه، مهمان حرمی مربع شکل‌اند که معنویتی خاص را تداعی می‌کند و دور تا دور گنبدش کتیبه ایست که سوره «هل‌ اتی» بر آن نقش بسته است،

حسین بن موسی یکی از فرزندان امام کاظم علیه السلام است. وی از جمله همراهان احمد بن موسی علیه السلام بوده است و در حدود سال ۲۰۲ ه.ق از مدینه عازم ایران شد و در شیراز به شهادت رسید.

حضرت حسین بن موسی در برخی منابع به سید علاءالدین حسین ملقب گردیده است. «سیدعلاءالدین حسین بن موسی الکاظم برادر کوچکتر شاهچراغ است. شهادت او بعد از تفرقه امامزادگان در شیراز در محله باغ قتلغ اتفاق افتاد.

ابن جنید شیرازی در کتاب تذکره هزار مزار می‌گوید: قتلغ در شیراز باغی داشت که باغبانش مردی دیندار و بامروت بود. باغبان در شب های جمعه در مکانی بلند نوری را مشاهده می کرد قتلغ خان مالک این باغ نیز این نور را مشاهده کرد دستور داد که محل مزبور را بررسی کنند. قبری یافتند «پس از باز کردن قبر، جسدی بزرگ و باعظمت و شکوه یافتند. جسد در کمال شادابی و زیبایی بود در یک دست صاحب جسد قرآن مجید و در دیگر دستش شمشیری قرار گرفته بود. با علامت و نشانه هایی دانستند که قبر متعلق به حسین بن موسی علیه السلام است. قتلغ خان آنگاه فرمان داد که قبه و بارگاهی عالی بر سر آن مقبره بنا کردند.»

 

علامه مجلسی و فرصت الدوله شیرازی معتقدند که حضرت حسین بن موسی علیه السلام در همین باغ شهید شده اما قبر ایشان در زمان صفویه آشکار گردید. ولی گزارش ابن جنید شیرازی به زمان حادثه نزدیکتر است.

بعد از مدتی باغ مزبور ویران و قبر امامزاده نیز ناپدید‌شد. در اواسط دوران صفوی شخصی به نام میرزا علی که از مدینه به شیراز آمده بود قبر امامزاده را پیدا کرد و آن را تعمیر اساسی کرد.

 پس از آن خلیل سلطان ذوالقدر حاکم فارس(۹۱۸-۹۲۶) در زمان سلطنت شاه اسماعیل صفوی به تجدید بنا و تزیین آن پرداخت و در سال ۹۲۳ه.ق کار تزیین آرامگاه را به پایان رساند. کتیبه‌ای که بر بالای حرم مطهر قرار دارد زمان اتمام تجدید بنا را نشان می‌دهد: این بنا کز دولت سلطان خلیل آمد پدید سال تاریخش بجو از "خیر باقی" والسلام

 در سال ۹۴۳ هجری قمری و در زمان شاه طهماسب صفوی کارهای تکمیلی آرامگاه به پایان رسید. در کتیبه دیگری که به خط ثلث نوشته شده و در داخل حرم قرار گرفته است درباره چگونگی انجام امور تکمیلی توضیحاتی داده شده است. پس از میرزا ابوالحسن خان مشیر الملک گنبد آرامگاه را که بر اثر زلزله صدمه دیده بود، مجدد ساخت و در سال ۱۳۰۹ به دستور محمدرضا خان قوام الملک به آیینه کاری رواق آن پرداختند. شوریده شیرازی در مورد آیینه کاری حرم شعری سروده است که با خط نستعلیق عالی در اطراف ضریح نوشته شده و در بیت آخر آن زمان آیینه کاری را بیان کرده است: منطق شوریده بهر سال تاریخش سرود روی نه افلاک از این آیینه‌ها آیین گرفت.

این بارگاه عظیم که یکی از زیباترین شاهکارهای معماری است، هر خسته دلی را آرام و هر رهگذری را به درون فرامی‌خواند. کف و داخل آرامگاه پوشیده از سنگ مرمر است. سقف و دیوارهای بنا نیز آیینه کاری شده است. در سال ۱۳۲۹ گنبد بنا را که چندین مرتبه بر اثر حوادث مختلف صدمه دیده بود، برداشتند و در سال ۱۳۳۱ گنبد جدیدی را با اسکلت فلزی بر روی آن نصب کردند.  در حال حاضر این گنبد با کاشی‌های معرق پوشیده شده و اطراف ان با کاشی های رنگین گل و بته دار مزیّن شده است.

 مرقد امامزاده در شاه نشین جنوبی واقع شده است و دیوارها و طاق آن آیینه‌‌کاری شده است. ضریح فلزی امامزاده قلمکاری شده است. دو در برای ورود به حرم وجود دارد که هر دو چوبی و منبت کاری شده هستند. یک در دیگر از طلا که کار هنرمندان اصفهان است نیز برای حرم تهیه و نصب شده است.

در اطراف این در قصیده ای از جمال جمالی شاعر معاصر شیرازی به صورت مینا کاری نوشته شده است که دو بیت آخر آن ماده تاریخ است: سال شمسی و هلالی کرد حسب الامر فالی و این دو مصرع را "جمالی" از ره اخلاص عنوان از کرم یزدان دری بگشاد بر ارباب ایمان(۱۳۹۱ق) گشت این باب حوائج بوسه گاه اهل عرفان(۱۳۵۰ش).

 در زاویه جنوب غربی آرامگاه برجی مکعب شکل از سنگ‌های سفید ساخته شده که در چهارسوی آن ساعت‌هایی کار گذاشته‌اند. در زاویه جنوب شرقی آرامگاه که در حدود ۸۰ سانتی متر از سطح حیاط بالاتر است بنایی وجود دارد که متعلق به آرامگاه سید عبدالله حجاب(ضیاء السلطان) است. دو گلدسته کاشی کاری شده در دو طرف حرم قرار دارد. در بالای ضلع جنوبی کنار دو گلدسته نیز دو ایوان به حیاط مشرف می باشد.

مسجدی نیز در محوطه آرامگاه بنا شده است که مهد فعالیت‌های گسترده فرهنگی و جهادی است. این مکان مقدس همواره یکی از قطب‌های عظیم فرهنگی شهر شیراز و استان فارس است که در روزهای آتی به معرفی بخش‌های مختلف مجموعه و فعالیت‌های صورت گرفته و در دست انجام در این بارگاه پربرکت خواهیم پرداخت

 

ارسال نظر