نخستین واجب الهى، نخستین آموزش واجب و نخستین مورد باز خواست

نخستین واجب الهى

- پیامبر خدا ( صلى الله علیه وآله ) : نخستین چیزى از دین ، که خدا بر مردم واجب کرد و آخرین چیزى که باقى مى  ماند ، نماز است .

- نخستین چیزى که خدا بر امتم واجب کرد ، نمازهاى پنجگانه است .

- ابن اثیر : نخستین دستور اسلام که خداوند مقرر کرد ، پس از اقرار به یگانگى خداوند و دورى از بتها ، نماز بود . هنگامى  که نماز بر پیامبر واجب شد ، جبرییل نزد او در بالاى شهر مکه آمد وبرایش پاشنه پا را در گوشه اى از دره بر زمین کوبید ، چشمه اى جوشید و جبرییل پیش روى پیامبر وضو گرفت ، تا چگونگى طهارت براى نماز را نشان دهد . پس پیامبر همچون او وضو گرفت . سپس جبرییل برخاست و با آن [ وضو ] نماز خواند و پیامبر هم با او نماز گزارد .

- ابن شهر آشوب : در مدتى که پیامبر در مکه بود ، هیچ عبادتى تشریع نشد مگر طهارت و نماز که بر او ، واجب و براى امت ، سنت ( مستحب مؤکد ) بود . پس از معراج و در سال نهم بعثت ، نمازهاى پنجگانه واجب شد . هنگامى  که پیامبر به مدینه هجرت کرد ، در شعبان سال دوم هجرت ، روزه واجب گشت ، قبله تغییر کرد و زکات فطریه و نماز عید نیز واجب شد

- فریضه نماز جمعه در سال نخست هجرت جایگزین نماز ظهر شده بود

- سپس زکات دارایى ها واجب شد . پس از آن حج و عمره و حلال و حرام و منع و اجازه و استحباب و کراهت و نیز جهاد و ولایت امیر مؤمنان مقرر شد .

- هنگامى  که پیامبر سى و هفت ساله شد ، خواب مى  دید ، کسى او را فرستاده خدا خطاب مى  کند ، اما نمى  توانست بپذیرد . مدتى طولانى این چنین سپرى شد تا روزى در میان کوهها ، هنگام شبانى گله ابو طالب ، نگاهش به شخصى افتاد که او را فرستاده خدا خطاب مى  کرد . از او پرسید : کیستى ؟ گفت : من جبرییل هستم . خداوند مرا به سویت روانه کرده تا تو را فرستاده خود قرار دهد . پس پیامبر خدیجه را از موضوع آگاه کرد . خدیجه گفت : اى محمد . امیدوارم که این گونه باشد . سپس جبرییل بر پیامبر نازل شد و براى او آبى از آسمان آورد و به او وضو و رکوع و سجود را آموخت و آن گاه که پیامبر چهل ساله شد ، چگونگى نماز را بدون وقتهاى آن به او یاد داد . پس پیامبر در هر وقت ، نمازهاى دو رکعتى مى  خواند .

- جبرییل پیام خداوند را به پیامبر رساند . . . سپس جبرییل نزد پیامبر مى  آمد و جز با اجازه اش به او نزدیک نمى  شد . روزى نزد پیامبر در بالاى مکه آمد ، پاشنه پایش را در گوشه اى از دره به زمین کوبید . چشمه اى جوشید . جبرییل وضو ساخت و پیامبر طهارت گرفت و نماز ظهر را خواند و آن نخستین نمازى بود که خداوند واجب کرد .

نخستین آموزش واجب

- ابو مالک اشجعى از پدرش : نماز ، نخستین چیزى بود که پیامبر به افراد تازه مسلمان ، مى  آموخت .

- پیامبر خدا ( صلى الله علیه وآله )

- هنگام فرستادن معاذ به یمن

- فرمود : تو بر کسانى وارد مى  شوى که اهل کتابند . پس باید نخستین چیزى که آنان را بدان مى  خوانى ، بندگى خداوند باشد . سپس هنگامى  که خدا را شناختند ، آگاهشان کن که خداوند پنج نماز در شبانه روز بر ایشان واجب کرده است .

نخستین مورد باز خواست

- پیامبر خدا ( صلى الله علیه وآله ) : نماز ستون دین و نخستین عمل انسان است که در آن مى نگرند . پس اگر صحیح بود ، اعمالش را مى  بینند و اگر صحیح نبود ، بقیه کارهایش دیده نمى  شود .

- نخستین چیزى که در روز قیامت ، بازخواست مى  شود ، نماز است . پس هر کس پاسخ داد ، مرحله هاى بعد بر او آسان مى  شود و هر کس پاسخ ندهد ، بر او سخت مى  گردد .

- روز قیامت که در رسید ، بنده را مى  خوانند و نخستین چیزى که از او مى  خواهند ، نماز است . اگر آن را درست بیاورد [ که رستگار شده است ] و گر نه در آتش انداخته مى  شود .

- نخستین عمل انسان که در روز قیامت محاسبه مى  شود ، نماز است . پس اگر نیکو بود ، رستگار و کامیاب مى  گردد و اگر باطل بود ، محروم و زیانکار مى  شود .

- هنگامى  که بنده در پیشگاه خداوند مى  ایستد ، نخستین چیزى که از او مى  خواهند نماز است . پس اگر پاکیزه بود بقیه اعمالش هم پاکیزه مى  گردد و اگر پاکیزه نبود ، اعمال دیگرش هم پاکیزه نمى  شود .

- امام باقر ( علیه السلام ) : نخستین چیزى که از بنده بازخواست مى  شود ، نماز است . پس اگر پذیرفته شد ، بقیه [ اعمال ] هم پذیرفته مى  شود ( 1 ) .

 

1. همین حدیث از امام صادق ( علیه السلام ) نقل شده و دنبال آن چنین آمده است : " و اگر برگردانده شد ، دیگر اعمالش هم برگردانده مى  شود " .

 


 

ارسال نظر