فلافل‌‌های لذیذ اما مضر

به گزارش عاشورا به نقل از فارس، نام فلافل همواره به آداب و سنن مردم جنوب به ویژه استان خوزستان پیوند خورده و این خوراکی خوشمزه همواره مورد استقبال سلایق مختلف بوده است.

نرخ مناسب، طعم سازگار آن با هر نوع ذائقه، امکانات محدود برای تهیه، صرفه اقتصادی آن و درصد بالای سلامت در این خوراکی طبیعی، فلافل را به عنوان یکی از محبوب‌ترین ساندویچ‌های موجود در بازار خوزستان معرفی کرده است، موادی که در این ساندویچ به‌کار می‌رود برگرفته از مواد طبیعی و زراعی بوده و جز مواد چربی که برای سرخ کردن آن به‌کار می‌رود، افزودنی دیگری ندارد.

فلافل، خوراکی سنتی و با اصالت در خوزستان

فلافل نتیجه چرخ کردن نخود خشک با استفاده از چاشنی‌هایی که هر عرضه کننده بسته به ذائقه مشتریان خود تعیین می‌کند، تهیه شده و در کنار گوجه فرنگی، خیارشور، کاهو و کلم، سبزیجات و نانی که از گندم طبخ می‌شود، این لفافه را در جرگه لذیذترین خوراکی‌ها قرار داده که با هر توان مالی نیز هم‌خوان است و در مدت زمان اندکی نیز آماده تناول می‌گردد.

عرضه این نوع ساندویچ در خوزستان امروزه به گونه‌ای فراگیر شده که ضمن وجود مهارت ذاتی برای پخت آن در بین مردمان خوزستان، مکان‌های متعددی در هر خیابان پدید آمده که ضمن استقرار برای امرار معاش، در اندیشه ثبت یک طعم و جلب مشتری هستند.

برخی از اماکن عرضه این‌گونه ساندویچ‌ها که عمدتاً در چندسال اخیر به صورت سلف سرویس ارائه خدمات می‌کنند با راه‌اندازی یک باب مغازه، حال یا با رعایت نکات بهداشتی و یا عدم تمکین از اینگونه موارد، اقدام به عرضه ساندویچ می‌کنند.

اما در برخی دیگر از اماکن، افرادی بسته به توان اقتصادی خود با راه‌اندازی اماکن سیار در کنار خیابان‌های اصلی و نبش کوچه‌ها و در محلات مختلف، اقدام به امرار معاش و فروش ساندویچ می‌کنند.

در توجیه این اقدامات می‌توان آن را  ناشی از وضع معیشتی افراد و توان مالی آنها قلمداد کرد، اما قطعاً عرضه مواد غذایی با شکل مورد اشاره، هیچ‌گونه تعریف و یا توجیه بهداشتی در شرایط جوی آلوده‌ای که در شهرهای جنوبی استان خوزستان حاکم است، ندارد.

غالب اماکنی که به صورت سلف اغذیه خود را به مشتریان عرضه می‌کنند، در فضای باز  و در مجاورت خیابان‌هایی که دود ماشین، تردد افراد و برخواستن گرد و غبار در آن ملموس است حضور دارند، حال به این وضعیت ازدحام مشتری و تردد عابران و استفاده مکرر آنان از ظروف سلف را مزید بر علت باید ساخت.

بنا بر دلایل موجه و مبرهن بهداشتی، میز سلف‌سرویس مواد غذایی در معرض انواع مختلف آلودگی های میکروبی قرار دارد و می‌تواند برای سلامتی بدن بسیار خطرناک باشد.

شیوه درست تهیه فلافل

یک متخصص کنترل و بهداشت مواد غذایی در این باره به فارس گفت: قرارگیری مواد غذایی خام و پخته در کنار هم و روی یک میز را نادرست و غذاهای خام و پخته باید روی دو میز جداگانه به مشتریان عرضه شود، چرا که فرآیند پخت فلافل‌ها، بار میکروبی مواد غذایی به شدت کاهش پیدا می‌دهد. 

عزیزیان با تأکید بر این موضوع که نباید مواد تازه به غذاهای کهنه و دست خورده اضافه شود، افزود: همچنین فردی که مسئول آماده‌سازی مواد غذایی پخته است نباید هم‌زمان به تهیه غذاهای خام نیز مشغول باشد.

وی در مورد مواد غذایی که به‌صورت گرم سرو می‌شوند، تصریح کرد:  باید به این نکته توجه داشت که دمای اغذیه هنگام مصرف باید بالای ۶۰ درجه‌سانتی گراد باشد، زیرا اگر دمای این مواد پایین تر از این درجه باشد، احتمال بروز مسمومیت در افراد را افزایش خواهد داد و مواد غذایی که به‌صورت سلف سرویس به فروش می رسد نیز باید در ظروف درب دار نگه داری شوند تا گرد و غبارو حشرات به درون آن ها نفوذ نکند.‌

این متخصص کنترل و بهداشت مواد غذایی تصریح کرد: مغازه‌دارانی که محصولات خود را به‌صورت سلف سرویس ارائه می‌دهند نباید به خاطر اینکه فعالیت آنها جنبه سودآوری و صرفه اقتصادی داشته باشد، قیمت فرآورده غذایی را افزایش یا کیفیت ماده غذایی را کاهش دهند.

سلف سرویس‌ها یکی از عوامل چاقی

عزیزیان از سلف‌سرویس‌ها به دلیل اینکه مواد غذایی را در اختیار مشتری می‌گذارند، یکی دیگر از عوامل چاقی در بین افراد محسوب می‌شوند یاد کرد و گفت: مسمومیت‌های غذایی شایع‌ترین مشکلی است که با مصرف این فرآورده‌ها برای اشخاص ایجاد می شود.

بنا بر این گزارش، استفاده از ساندویچ ‌های سلف سرویس می‌تواند در طولانی مدت، باعث بروز بیماری‌های فراوانی شود و برخی کارشناسان آن را سرطان‌زا می‌دانند، چرا که در اثر سوختن روغن ها مواد سمی زیادی تولید می‌شود که همگی برای سلامت انسان مضر است و در صورت مصرف مداوم، زمینه ساز بیماری‌های متعدد از جمله امراض کبدی خواهد شد، گرچه در کوتاه مدت نیز سردرد و حساسیت‌های مختلفی در پس استفاده از آن مشاهده شده است.

اگر چه غذاهای فست‌فود زود آماده می‌شوند اما کالری لازم را ندارند، به همین دلیل کارشناسان تغذیه بر این باورند که باید غذاهای سنتی را الویت تغذیه خود قرار دهیم، هر چند غذاهای فست‌فود ظاهر و بوی گیرا و دلچسبی دارند، اما باید به فکر سلامتی خود و زندگی شاداب و سالم در دراز مدت باشیم.

ضمن اینکه باید توجه داشت غذاها و سالادهایی که برای تهیه آنها از انواع سس‌ها استفاده شده است بسیار بیشتر در معرض فاسد شدن قرار دارند که مصرف آنها باعث بروز مسمومیت‌ها و مشکلات گوارشی خواهد شد، همچنین باید توجه داشت که شیوع این بیماری‌ها در فصول گرم مانند تابستان بیشتر است و در فصل زمستان سبب بیماری‌های تنفسی، تب و لرز حساسیت‌های فصلی خواهد شد.

فلافل فروشی یکی از معیارهای سد معبر

کارشناس مسؤول بهداشت محیط دانشکده علوم پزشکی آبادان در خصوص نحوه نظارت به اینگوه عضه کنندگان مواد غذایی، اظهار کرد: در مورد اغذیه فروشانی که با این روش و در حالت دست‌فروشی اقدام به فروش اغذیه می‌کنند، در بخش سد معابر و هم نوع  کاری که انجام می دهند، شهرداری ها باید ورود کرده و ممانعت به عمل آورند که متاسفانه این اتفاق رخ نمی‌دهد.

ربیهاوی با بیان اینکه شرایطی که در بحث اشتغال و بیکاری وجود دارد باعث شده تا به این افراد اجازه داده شود فعالیت خود را  ادامه دهند، افزود: این افراد هیچگونه مجوز قانونی ندارند و بدون مجوز در حال فعالیت هستند، اما وظیفه ما کنتزل شاخص‌های بهداشتی این صنف است و در این ارتباط همکاران را ملزم کرده‌ایم که از این عرضه‌کنندگان در بازدیدهای خود پایش به عمل آورند و آنان را ملزم به رعایت بهداشت فردی و دریافت کارت تندرستی اقدام نمایند و آموزش های لازم در جهت استفاده و عرضه مواد غذایی به ایشان داده شود.

وی با اشاره به وجود یک‌سری دستگاه‌های پورتال برای کنترل مواد غذایی که در آن روغن و میزان آلودگی سطوح، دستان کسانی که وظیفه تهیه غذا را دارند و نظافت ظروف مورد استفاده ایشان مورد ارزیابی قرار می گیرد، تصریح کرد: در این مقوله نظارت کامل صورت می‌گیرد اما این نحوه خدمات دهی در صنعت غذایی مورد پذیرش ما نیست و بارها در شورای سلامت شهرستان‌ها عنوان کردیم که  این مشاغل باید ساماندهی شده و از این وضعیت خارج شوند.

مسؤول گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی آبادان یادآور شد: کسانی که در تماس با مواد غذایی قابل عرضه برای مشتری هستند، باید شاخص‌های اولیه بهداشتی را رعایت کرده و ضمن استفاده از دستکش و وسایل بهداشت فردی، بر روی مواد غذایی سلفون کشیده و مصرف کنندگان را ملزم سازند تا با استقاده از وسایل بهداشتی اقدام به برداشتن مخلفات کنند.

با گشتی کوتاه در سطح شهرها خصوصاً حاشیه و مراکز پر رفت‌وآمد  می‌توان به وضوح عدم رعایت کوچک‌ترین نکات بهداشتی را در برخی از اغذیه فروشی‌های سلف سرویس مشاهده کرد و انتظار می‌رود ممتولیان بهداشت در مناطق مختلف در زمینه آگاهی بخشیدن به مردم و ارتقای دانش در زمینه عوارض تهیه غذا از مراکز غیرمجاز و همچنین نظارت و بازرسی بیشتر و دقیق‌تر از این مراکز تلاش بیشتری به خرج دهد.

گرچه هر شهروندی از شاخص‌های اولیه بهداشتی مطلع است و مضرات و خطرات بهداشتی عرضه این ساندویچ‌ها را در اماکن مختلف می‌داند، اما عطر و طعم این خوارکی هوس‌انگیز و ماندنی هر عابری را برای مزه کردن آن وسوسه می‌سازد که گاهاً مردمان این خطه برای تناول این لفافه لذیذ، چشیدن طعم آن را بر خطرات بهداشتی آن ترجیح می‌دهند که این موضوع از دیرباز اجتناب ناپذیر بوده است.

گزارش: علی دایلی