رئیس دانشکده الهیات پردیس فارابی دانشگاه تهران گفت: معنویت را در آموزه های اسلامی می‌توان به معنای احساس تعلق خاطر به عالم ماوراء و به صورت خاص‌تر ارتباط با خداوند متعال ترجمه کرد، به تعبیر معروف و شایع در گفتمان دینی اوج معنویت اخلاص نام دارد، که کمال نیت پاک و صادقانه است.
به گزارش عاشورا نیوز به نقل خبرگزاری ایسنا، مسلم محمدی با اشاره به اوج معنویت گرایی بیشتر دردهه اول انقلاب گفت: در دوران هشت سال دفاع مقدس این داستان بیش از دیگر مقاطع مشهود و محسوس است و نمونه های فراوان آن، حتی نیاز به یک کار علمی دقیقی برای آیندگان در این باره دارد، فرماندهی که خود را کوچک و سرباز وانمود می کرد، یا یک بسیجی که بدون ادعا، نوکری و خدمت به همرزمان را خالصانه انجام می‌داد و بالاتر اینکه برای باز کردن معبر بر روی میدان جانشان را به راحتی تقدیم می‌کردند، علاوه بر اینکه حس معنوی شبانه و دعا و نمازهایشان، نمونه های کوچکی از این داستان می باشد.
وی با ابراز تأسف از اینکه در دهه‌های بعد عملا معنویت کم رنگ شد گفت: برخی از همان افراد که در جبهه های جنگ اهل معنویت و معنا بودند اما بعد از جنگ به مسیرهای دیگری افتادند. هر چند در این سال های اخیر در اتفاقاتی مانند سیل و زلزله و بخصوص داستان شیوع کرونا شاهد حرکت هایی بودیم که بوی احیای مجدد معنویت می دهند، هر چند تا آن زمان فاصله زیادی داریم.
رئیس دانشکده الهیات در پاسخ به چرایی نهادینه نشدن معنویت بیان کرد: از آسیب های فراگیر جامعه دینی ما فضای تظاهر و ریاکارانه به عنوان یک عمل مشروع و بهنجار است، چرا که ریا، خودنمایی و خدا نا انگاری را به عنوان اصل اولی و معروف، نهادینه و فرهنگ سازی می‌کند، که این در سطوح مختلف حاکمان و عالمان متاسفانه فراوان به چشم می خورد.
وی یادآور شد: سیطره و هیمنه فقه بر دیگر علوم زمینه ساز معنویت، مانند اخلاق و عرفان از دیگر عوامل رکود معنویت در جامعه امروز ماست، چرا که از قرن پنجم تاکنون عملا فقه با موضوع حکم و تحکم دانش اول حوزه‌های علمی ما، و دیگر علوم حالت درجه دو و سه پیدا کردند که تا الان این رویه جاری است.
محمدی با اشاره به دیگر عامل رکود معنویت در جامعه گفت: رویکرد عقل گرایی صرف و دوری از قلب گرایی از جمله دیگر عوامل در این باره است، چنان که ما در حوزه و دانشگاه همه تلاشمان این هست که با برهان های عقلی خدا را در ذهن بچه ها فرو کنیم، حال آنکه در قرآن برای اثبات خدا به ارائه برهان نمی پردازد، بلکه حس و قلب آن ها را بکار می‌گیرد و در گفتمان دینی نیز ایمان به معرفت قلبی ترجمه شده نه معرفت عقلی، چنانچه آیت الله سیستانی نیز چند سال پیش که مرحوم دکتر احمدی در نجف با ایشان دیدار داشتند همین گلایه به حق را کردند که چرا این همه دین را در ایران فلسفی کردید.
وی در خصوص خطرات و آسیب های راه معنویت در آینده بیان کرد: آسیب دیگر خلط میان منسک گرایی و معنویت گرایی است هر چند خود مناسک مانند اعتکاف، نماز جمعه می توانند در ایجاد معنویت موثر باشند امّا این ها الزاما یکی نیستند و گاه نگاه به این‌ها بیشتر جنبه اساسی دارد، هر چند آن بُعد نیز در جای خود ارزشمند است، اما بدون آسیب هم نیست.
محمدی با اشاره به اینکه عدم وجود چهره ها و الگوهای تاثیر گذار در زمان ما نیز آسیب دیگری است که نمی توان از نظر دور داشت بیان کرد: گسترش معنویت های بی ضابطه وارداتی و عرفان واره‌های فراگیر و حتی برخی از رویکردهایی که از سوی برخی از مدعیان داخلی هر روز سر بر می آورند آشفته بازاری را فراهم آورده که تشخیص راه سره از ناسره را سخت می کند.
وی با تاکید بر بروز این خطرات و آسیب ها برای معنویت بیان کرد: اولین راه برای جلوگیری از بروز این آسیب ها، تحلیل و بررسی سخت گیری های مذهبی مسیحیان و روی آوردن به معنویت را می توان مطالعه و در جایگاه یک عبرت از آن بهره مند شد، رویکرد تجربه دینی در غرب، در مقام توجه به معنویت فارغ ازصحت و سقم محتوا و دیگر ابعاد آن می‌تواند نکات آموزنده ای را به ما هشدار دهد و دومین راه تاثیر گذارعملی و کلیدی ترویج روحیه فضیلت گرایی اخلاقی مدیران و مربیان و عالمان دینی است، که باید مورد توجه مسئولین عالی مملکت باشد، چنانچه ارسطو نیز می‌گوید کاری که انسان فضیلت مند انجام می دهد حجت است.
محمدی افزود: فرهنگ کتابخوانی کتاب های عارفان، انسان‌های اهل دل و حتی دلدادگان زمان جبهه و جنگ و ساختن فیلم و مستندهای منطقی و معتدلانه از زندگی این الگوها می تواند در فضا سازی عمومی معنوی موثر باشد.
انتهای پیام
ارسال نظر